Canlyniadau Gwylio Adar yr Ardd yn datgelu blwyddyn arbennig o dda i’r titw penddu a’r titw cynffon hir mewn gerddi yng Nghymru

To read this blog in English please click here

Fe wnaeth bron i 24,000 yng Nghymru gymryd rhan yn Gwylio Adar yr Ardd yr RSPB 2018, gan lwyddo i gyfrif 431,747 o adar - gan weld rhai newidiadau cyffrous a diddorol ymysg ein hadar mwyaf poblogaidd.

Llun: Titw penddu, Ray Kennedy rspb-images.com

Ni wnaeth y tywydd gwlyb ar ddechrau penwythnos Gwylio Adar yr Ardd eleni rwystro’r adar rhag dod i’n gerddi a’n mannau gwyrdd, a gwelodd y cyfranogwyr adar cyffredin a rhai anghyffredin. Aderyn y to oedd yr aderyn a welwyd amlaf mewn gerddi yng Nghymru unwaith eto. Cafodd ei weld 6.1 o weithiau ym mhob gardd ar gyfartaledd, a daeth y titw tomos las i’r ail safle, gan ennill y blaen ar y ddrudwen.

Eto eleni, yr ymwelwyr mwyaf cyffredin yn ein gerddi oedd yr aderyn du a’r robin goch, a gafodd eu gweld mewn bron i 90% o erddi yng Nghymru. Cafwyd cynnydd yn nifer y titw cynffon hir (+26.4%) a’r titw penddu (+20.4%) a welwyd.

Newyddion da arall yw bod cynnydd yn nifer y pila gwyrdd (+28.7%) a’r dryw eurben (+14%) a welwyd mewn gerddi yng Nghymru. Fodd bynnag, mae’r arolwg yn dangos bod cwymp yng nghofnodion y mwyalchen (-12.6%) a llwyd y berth (-7.3%), o’i gymharu â ffigurau y llynedd. 

Mae Gwylio Adar yr Ardd yn rhoi data gwerthfawr i ni a fydd yn ein helpu ni i gael gwell darlun o sefyllfa'r adar yn ein gerddi. Rydym yn credu bod y cynnydd yn nifer y titw penddu a'r titw cynffon hir yn gysylltiedig â thymor nythu llwyddiannus yn 2017, ynghyd â’r math o dywydd a gafwyd yn ystod y cyfnod cyn Gwylio Adar yr Ardd. Mae’n debygol bod y tymheredd cynhesach yn ystod yr hydref a’r gaeaf wedi’i gwneud yn haws i’r adar hyn ddod o hyd i fwyd. Byddai hynny wedi bod yn anoddach yn ystod y gaeafau oerach diwethaf oherwydd y rhew a'r eira.

Sylwodd plant ysgol y wlad ar batrwm tebyg wrth gymryd rhan yn Gwylio Adar yr Ysgol yr RSPB 2018 rhwng 2 Ionawr a 23 Chwefror. Yng Nghymru, roedd dros 2,700 o blant ysgol yn rhan o’r arolwg a gynhelir ledled y DU, gan dreulio awr yn cyfri’r adar a oedd i’w gweld ar dir eu hysgol. Yr aderyn du oedd yr aderyn mwyaf cyffredin ar iard yr ysgol y tro hwn, gan neidio o'r pedwerydd safle yn 2017 - gan adael y ddrudwen yn yr ail safle a’r frân dyddyn yn y trydydd safle.

Mae'r cysylltiad rhwng cenedlaethau ifanc a’r bywyd gwyllt sydd ar garreg eu drws yn bwysicach nawr nag erioed. Gyda mwy o adar nag erioed ar y Rhestr Goch yng Nghymru, mae gwyddoniaeth dinasyddion yn rhan allweddol o benderfynu ar gyflwr ein poblogaethau adar.

Gobeithio na fydd y tywydd oer diweddar yn effeithio ar boblogaethau'r adar bach anhygoel hyn, a byddwn ni i gyd yn eu gweld yn ôl yn ein gerddi y flwyddyn nesaf. Drwy wneud ein rhan i'w helpu nhw, rydym yn gobeithio y gallwn ni gyfrannu at y gwaith o wrthdroi rhai dirywiadau.

I gael crynodeb llawn o holl ganlyniadau Gwylio Adar yr Ardd yr RSPB, ac i weld pa adar oedd yn ymweld â gerddi yn eich ardal chi, ewch i www.rspb.org.uk/birdwatch  

Dyma'r 10 uchaf yng Nghymru.